اجرای طرح‌های انتقال آب کارون از سرچشمه کارون آخر سر نمایندگان خوزستان را به استان چهارمحال و بختیاری کشاند تا از نزدیک برای توقف این طرح‌ها چاره اندیشی کنند.

سیده فاطمه هلالات: «#نه- به- انتقال- آب- کارون» پویشی است که تعداد بسیاری از مردم به آن پیوستند و با سر دادن شعار «کارون جان ماست» اعتراض خود را از اجرای طرح‌های بیشتر انتقال آب کارون نشان دادند.

اما کارون، این رودخانه کهن‌سال که ۸۹۰ کیلومتر دارد و از کوه‌های چهارمحال بختیاری و زرد کوه سرچشمه می‌گیرد، پس از دریافت رواناب‌های سه استان چهارمحال بختیاری، کهگیلویه بویراحمد و خوزستان و گذر از شهرکرد، بروجن، لردگان، ایذه، مسجدسلیمان، شوشتر، ملاثانی، ویس، اهواز، دارخوین، به آبادان و خرمشهر می‌رسد.

این رودخانه روزی به قدری پر آب بود که حتی نهنگ و کوسه در آن حیات داشت و آب شیرینش تا خرمشهر ادامه داشت اما این رودخانه این روزها به قدری کم آب شده است که بوی تعفن ناشی از تخلیه فاضلاب از آن به مشام می‌رسد و شمار ماهیان آن به شدت کاهش یافته است و آب کارون در خرمشهر دیگر شیرین نیست.

تاکنون ۱۰ طرح انتقال آب از سرشاخه‌های کارون بزرگ (کارون و دز) به فلات مرکزی اجرا شده و یا در حال اجراست؛ پیش از این سازمان حفاظت محیط زیست، سازمان بازرسی کل کشور و مرکز پژوهش‌های مجلس مخالفت خود را با اجرای طرح‌های انتقال آب اعلام کرده‌اند؛ همچنین برخی طرح‌ها در سال‌های گذشته به خاطر مخالفت‌ها متوقف شد اما چندی پیش خبر از سرگیری اجرای این پروژه توسط وزارت نیرو بار دیگر بر زبان‌ها افتاد.

«اقبال عباسی» استاندار استان چهارمحال بختیاری از فعال شدن طرح‌های انتقال آب کوهرنگ ۳، بهشت آباد و ونک در سرشاخه‌های کارون خبر داده است و گفته بود: «تحویل نیروگاه کوهرنگ به آب نیروی کشور و ثبت زمین‌های نیروگاه سد کوهرنگ به نام وزارت نیرو، تسریع در اجرای طرح آب‌رسانی ونک و بازنگری در طرح بهشت‌آباد و کوتاه‌تر شدن تونل آن، جزو مصوبات سفر وزیر نیرو به این استان بوده است».

بی‌اهمیتی به نظر خوزستان

«مهدی قمیشی» رئیس دانشکده مهندسی علوم آب دانشگاه شهید چمران اهواز، آبان ماه سال گذشته به این خبر واکنش نشان می‌دهد و می‌گوید: «وزیر نیرو در سفر اخیر خود به چهارمحال بختیاری و با بازدید از طرح‌های انتقال آب و اجرایی کردن آنها بدون توجه به نظر مسئولان خوزستانی، نشان داد که اهمیتی برای حرف مردم خوزستان و مشکلات آنها و لطمات جبران‌ناپذیری که از انتقال آب به این استان وارد می‌شود، قائل نیست».

این عضو هیئت‌علمی دانشگاه شهید چمران اهواز در ادامه تأکید می‌کند که «انتقال آب برای جبران کمبود آب شرب نیست» و توضیح می‌دهد: «حجم طرح‌های انتقال آب کارون نشان می‌دهد که هدف از اجرای این طرح‌ها تأمین آب شرب نیست بلکه هدف اصلی تأمین نیاز کشاورزی و صنعت است؛ زیرا اگر هدف انتقال آب برای شرب بود، طرح کوهرنگ ۳ برای نیاز ۵۰ سال استان‌های اصفهان، یزد و کرمان کفایت می‌کرد و دیگر نیازی به طرح‌های بعدی نبود».

طرح «بهشت آباد» یکی از این سه طرح است که سردار «سعید محمد» فرمانده سابق قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیاء (ص) آبان ماه سال گذشته با اعلام خبر توقف این پروژه، این ادعاها را تأیید می‌کند و می‌گوید: «پروژه انتقال آب بهشت‌آباد را به دلیل اینکه بین استان چهارمحال و بختیاری و اصفهان اختلاف ایجاد کرده بود، متوقف کردیم».

این جریان حتی دامن «قاسم سلیمانی دشتکی» استاندار جدید خوزستان را هم گرفت چرا که نامه موافقتش با انتقال آب کارون در گذشته، همزمان با اعلام خبر انتصابش به سمت استاندار خوزستان در فضای مجازی دست به دست چرخیده بود.

هرچند «غلامرضا شریعتی» استاندار سابق خوزستان در روز معارفه استاندار خوزستان این ادعا را رد می‌کند و می‌گوید: «این موضوع صحت ندارد و استاندار فعلی خوزستان همیشه با ارائه نظرات علمی و کارشناسی نسبت به انتقال آب مخالفت خود را اعلام کرده است».

دولت مقصر انتقال آب

اجرای طرح انتقال آب نیز مخالفت آیت الله «محسن حیدری» نماینده خوزستان در مجلس خبرگان رهبری را به همراه داشت و وی در این رابطه «دولت» را مخاطب خود قرار می‌دهد و می‌گوید: «دولت به جای نجات دادن مردم خوزستان از وضعیت بد فاضلاب، بودجه میلیاردی را برای انتقال آب از سرشاخه‌های کارون اختصاص می دهد».

این موارد توجه‌ها را بیش از پیش به سمت نمایندگان خوزستان معطوف کرد و کم‌کاری و بی‌توجهی آنان به بحث مهم آب در خوزستان را به عنوان موضوع چالشی مطرح کرد؛ رئیس مجمع نمایندگان استان خوزستان نیز وزارت نیرو را متهم این اتفاق می‌داند و می‌گوید: «به این اطمینان رسیدیم که وزارت نیرو یکسری کارها را به دور از چشم نمایندگان و مسئولان خوزستان و رسانه‌ها انجام می‌دهند تا رسانه‌ها خبردار نشوند».

«سید کریم حسینی» در حاشیه بازدید از طرح‌های انتقال آب از سرچشمه‌های رودخانه کارون در استان چهارمحال و بختیاری از مسئولان قوای سه‌گانه خواستار بررسی درخواست نهادهای نظارتی را به موضوع انتقال آب می‌شود و اظهار می‌کند: «این طرح‌های انتقال آب غیر کارشناسی، غیرعلمی و غیرمنطقی هستند و امروز آن استان‌هایی که از آنها به عنوان نیازمند آب نام می‌برند، به اندازه کافی آب شرب، ذخایر زیرزمینی و باران دارند ولی به بهانه آب شرب نسبت به انتقال آب برای آنها اقدام می‌شود.

وی با بیان اینکه موضوع انتقال آب به صورت مستمر توسط مجمع نمایندگان خوزستان رصد می‌شود، می‌افزاید: «با همکاری مجمع نمایندگان استان چهارمحال و بختیاری مکاتباتی را با دبیر شورای امنیت ملی، رئیس مجلس، وزارت نیرو و دیگر مسئولان کشوری داشتیم؛ ضمن اعلام هشدارهای لازم در این زمینه، خواستار پیگیری سریع این موضوع شدیم».

حسینی در بازدید روز چهارشنبه از سرچشمه‌های رودخانه کارون اظهار کرد: «با توجه به اینکه این روزها زمزمه از سرگیری طرح‌های متوقف شده یا اجرا نشده انتقال آب کارون بسیار به گوش می‌رسد، نمایندگان مجلس شورای اسلامی خوزستان به بازدید از سرچشمه‌های رودخانه کارون آمدند».

وی می‌افزاید: «این بازدید به خاطر موضوع بودجه مجلس و کرونا به تأخیر افتاد و باعث شد که این امر در تعطیلات نوروز اجرایی شود».

رئیس مجمع نمایندگان خوزستان، از اجرای بازدید مشترک با نمایندگان استان چهارمحال و بختیاری خبر می‌دهد و می‌گوید: «به مردم این اطمینان خاطر را می‌دهیم که به دنبال انجام بازدید مشترک به همراه مجمع نمایندگان استان چهارمحال بختیاری هستیم و دیدار مشترکی نیز با این نمایندگان خواهیم داشت».

حسینی، جلوگیری از اجرای طرح‌های انتقال آب کارون را محور این جلسه می‌داند و می‌گوید: «این جلسه مشترک در نخستین روزهای سال ۱۴۰۰ برای جلوگیری از اجرای طرح‌هایی است که هیچ گونه توجیه علمی، زیست محیطی، عقلانی و منطقی ندارند، برگزار می شود».

نماینده مردم خرمشهر در مجلس نیز در این سفر اظهار می‌کند: «درصدد هستیم که یک بار دیگر انتقال آب انجام نشود و نمایندگان خوزستان به همراه نمایندگان استان چهارمحال و بختیاری پیگیر خواهیم شد و اجازه نخواهیم داد که انتقال آب انجام شود».

سید لفته احمد نژاد در سفری که همزمان با تعیین حقابه استان انجام شد، به کم‌آبی خوزستان اشاره می‌کند و می‌گوید: «کم‌آبی خوزستان مساوی با از بین رفتن کشاورزی استان است».

کارون به شدت کاهش یافته و در پی آن خوزستان بخش بزرگی از زیستگاه‌ها و جانوران و گیاهانش را از دست داده و زمین‌ها و شهرهایی که هزاران سال از آب آن بهره‌مند می‌شدند، دچار خشکی و ریزگرد شده‌اند.

استان خوزستان طبق آمار رده نخست مهاجر فرستی، رده نخست آلودگی هوا با آمار آسم دو برابر کشور، رده دوم حاشیه‌نشینی با ۸۵۰ هزار حاشیه‌نشین، رده دوم بیکاری، رده سوم جمعیت زیر خطر فقر، و رده نخست قطع برق با سالانه ۷۰۰ دقیقه در اهواز را در کارنامه خود دارد و این در حالی است که خوزستان، بزرگ‌ترین تولیدکننده برق کشور است و هر انتقال دیگر از کارون می‌تواند عاملی در نابودی این استان و تهدیدی برای امنیت ملی باشد.